TPO -Căng thẳng leo thang trên
bán đảo Triều Tiên khiến người dân Hàn Quốc thực sự mệt mỏi. Ai đẩy bán
đảo này vào bờ vực chiến tranh? Báo chí xứ Hàn đã chĩa mũi nhọn vào
chính quyền cựu Tổng thống Lee Myung-bak.
Mấy ngày qua, các hãng truyền thông lớn của Hàn
Quốc, trong đó có Nhật báo Trung ương, nhìn nhận lại chính sách Triều
Tiên của chính phủ Hàn Quốc trong mấy năm gần đây. Họ phê phán rằng,
chính quyền tổng thống Lee Myung-bak phạm quá nhiều sai lầm, thiếu chiến
lược cơ bản và cơ chế quản lý khủng hoảng.
Một số chuyên gia Hàn Quốc phân
tích, hiện tại, cần thông qua cơ chế đối thoại dùng phương pháp trí tuệ
để giải quyết vấn đề trên bán đảo Triều Tiên.
Hiệp định thất bại vì phe cứng rắn Theo tiết lộ của báo chí Hàn
Quốc, 21 giờ ngày 17/10/2009, đặc phái viên của Tổng thống Hàn Quốc Lee
Myung-bak, kiêm Bộ trưởng Bộ Lao động Hàn Quốc khi ấy là Yim Tae-hee,
hội đàm với Bộ trưởng Bộ mặt trận thống nhất Triều Tiên Kim Yang-gon tại
khách sạn The St Regis ở Singapore. Họ đi đến thống nhất sơ bộ về 6 vấn
đề lớn liên quan đến cuộc hội đàm thượng đỉnh lần thứ ba giữa Hàn Quốc
và Triều Tiên.
Theo kế hoạch này, chỉ trong một
tháng sau đó, Tổng thống Lee Myung-bak sẽ thăm Bình Nhưỡng, nhà lãnh đạo
hai bên sẽ hội đàm lần thứ ba thảo luận về các vấn đề quan trọng, như
phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên. Đây được coi là bước đột phá
lớn trong quan hệ hai nước.
Tuy nhiên, “Hiệp định Singapore”
nhanh chóng bị phá sản. Một số chuyên gia của Cơ quan tình báo quốc gia
Hàn Quốc (NIS) tiết lộ, sau khi về Seoul, ông Yim Tae-hee sẽ báo cáo với
Tổng thống Lee Myung-bak và các cố vấn tham mưu, xác nhận cuộc hội đàm
thượng đỉnh lần thứ ba sẽ được tổ chức. Tuy nhiên, sau đó, phe cứng rắn
trong nội bộ chính phủ Hàn Quốc tham mưu cho Tổng thống Lee Myung-bak
rằng, nếu càng kéo dài thời gian sẽ càng có lợi cho Hàn Quốc, và tổng
thống đồng ý.
Mới đây, cựu đặc phái viên Yim Tae-hee của Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak xác nhận điều này khi trả lời phỏng vấn tạp chí
Tân Đông Á (Hàn Quốc). Ông cho biết, lúc đó, Bộ trưởng Bộ Thống nhất Hàn Quốc Hyun
In-taek còn kiến nghị, dựa trên cơ sở này bổ sung thêm một số yêu cầu.
Cuối cùng, Triều Tiên lý giải ý đồ của Bộ Thống nhất Hàn Quốc là “muốn
phá vỡ hiệp định ban đầu”.
Ngày 7 và 14/11/2009, Hàn Quốc và
Triều Tiên tổ chức hai cuộc hội đàm, thảo luận vấn đề tại Kaesong, nhưng
hai bên đã có những bất đồng lớn. Cuộc hội đàm kết thúc mà không đạt
kết quả. Cuộc hội đàm thượng đỉnh lần ba, ảnh hưởng đến vận mệnh bán đảo
Triều Tiên, cũng vì thế “chết yểu”.
Tuy nhiên, cựu cố vấn ngoại giao và
an ninh Phủ tổng thống Hàn Quốc Chun Young – Woo tiết lộ: “Ngoài khoản
viện trợ kinh tế trị giá 500 triệu – 600 triệu USD, Triều Tiên còn đưa
ra yêu cầu khác. Những yêu cầu này hiện tại vẫn chưa thể tiết lộ”.
Báo chí Hàn Quốc cho rằng, dù
chính phủ nhiệm kỳ trước từng khẳng định kiên trì chính sách Triều Tiên
một cách “có nguyên tắc” trong nhiệm kỳ của mình, nhưng cũng có nhiều
chuyên gia nghiên cứu chính sách của Hàn Quốc phản đối và chỉ ra rằng,
chính phủ trước đã quá chú ý đến việc tự thể hiện mình, nên đã để lỡ
thời cơ cải thiện mối quan hệ hai miền Nam Bắc.
Giáo sư Hwan Quan-xue (thuộc Đại
học Kyung Hee) chỉ ra rằng: “Chính phủ nhiệm kỳ trước chỉ một mực nhấn
mạnh cần gây sức ép cho Triều Tiên, thiếu nhận thức thông qua cơ chế đối
thoại, dùng trí tuệ để giải quyết những vấn đề dân tộc. Cuộc hội đàm
thượng đỉnh lần ba giữa Hàn Quốc và Triều Tiên cũng như vậy, chỉ cần một
tia hy vọng hé ra là phải thúc đẩy trước, sau đó lại đưa ra yêu cầu
mới. Chính phủ nhiệm kỳ trước, ngay từ đầu, đã đưa ra quá nhiều yêu
cầu”.
Thiếu nhất quán
Đầu tháng 1/2013, cựu cố vấn ngoại
giao và an ninh Phủ tổng thống Hàn Quốc Chun Young trả lời phỏng vấn báo
chí, giải thích về những thành quả mà chính phủ nhiệm kỳ trước đã đạt
được trong chính sách Triều Tiên: “Trong 5 năm qua, chính phủ thúc đẩy
chính sách Triều Tiên một cách có nguyên tắc, khiến bán đảo Triều Tiên
duy trì được nền hòa bình. Khung quan hệ Hàn Quốc – Triều Tiên đã phát
triển theo hướng mà chúng ta mong muốn”.
Cựu cố vấn tuyên truyền, người phát
ngôn Phủ Tổng thống Hàn Quốc Lee Dong-Kwan (dưới thời Tổng thống Lee
Myung-bak) cũng đưa ra ý kiến tương tự: “Chỉ khi chuyển hóa mối quan hệ
Hàn Quốc – Triều Tiên thành mô hình quan hệ bình thường thì mới có thể
phát triển thực sự”. Chủ trương này cũng nhận được sự đồng thuận của một
số bộ phận trong xã hội Hàn Quốc.
Tuy nhiên, hiện tại, những người có
chủ trương ngược lại ở Hàn Quốc cũng không phải ít. Tâm điểm mà những
người này phê phán là chính phủ nhiệm kỳ trước không đưa ra mục tiêu cụ
thể để phát triển mối quan hệ hai miền.
Nhiều quan điểm cho rằng, chính
sách Triều Tiên của chính phủ Tổng tống Lee Myung-bak thiếu tính nhất
quán, lập lờ giữa hai chiều hướng cứng rắn và thỏa hiệp.
Có phân tích cho rằng, các nhà lãnh
đạo cấp cao trong chính phủ nhiệm kỳ trước của Hàn Quốc tự cảm thấy
mình “nổi trội hơn”, cho rằng mình chiếm vị trí chủ đạo trong mối quan
hệ Hàn Quốc – Triều Tiên và nảy ra lý thuyết “Khi Triều Tiên chưa nhượng
bộ thì không nên viện trợ”.
Giáo sư Moon Chung-in (Trường Đại
học Yonsei) của Hàn Quốc cho rằng: “Mặc dù phía Triều Tiên tỏ thái độ
rất tích cực trước việc tổ chức hội đàm thượng đỉnh hai bên, nhưng do
Hàn Quốc liên tục đưa ra yêu cầu và điều kiện, làm tổn hại đến bầu không
khí đàm phán, đã đẩy quan hệ hai miền vào cục diện đối đầu”.
Báo chí Hàn Quốc còn tiết lộ, chính
sách Triều Tiên của chính quyền Tổng thống Lee Myung-bak khác hẳn với
người đồng nhiệm Kim Dae-Jung và Tổng thống Roh Moo-hyun: một mực kiên
trì phương châm nếu Triều Tiên không thay đổi sẽ không viện trợ, kể cả
các quan chức cấp cao Triều Tiên sang Hàn Quốc, cũng không tiếp đãi
“trọng thể” như chính quyền của người tiền nhiệm.
Nhiều lỗ hổng Báo chí Hàn Quốc còn cho rằng,
thời điểm xảy ra những sự kiện lớn như đắm tàu Cheonan (tháng 3/2010) và
pháo kích đảo Yeonpyeong (11/2010), cho thấy, cơ chế quản lý khủng
hoảng đối với Triều Tiên của chính phủ Hàn Quốc còn tồn tại nhiều lỗ
hổng.
Nguồn tin cho hay, sau khi lên
nắm quyền, chính quyền Tổng thống Lee Myung-bak xóa bỏ Hội nghị Đảm bảo
An ninh Quốc gia và Văn phòng tình hình quốc gia mà thời Tổng thống Roh
Moo-hyun lập nên. Chính quyền ông Lee Myung-bak giải thích, làm như vậy
để xóa bỏ màu sắc chính trị mà nhiệm kỳ trước để lại.
Khoảng cuối tháng 3/2008, chính
quyền Tổng thống Lee Myung-bak khẩn cấp thành lập “Tổ tình báo khủng
hoảng” để tiếp quản các công việc có liên quan.
Từng có chuyên gia trong tổ này tiết lộ rằng: “Lúc đó, Phủ tổng thống không hề quan tâm đến cụm từ
quản lý khủng hoảng.
Thậm chí, có người còn đặt câu hỏi tại sao phải thành lập bộ phận này,
tại sao phải quan tâm đến những cuộc khủng hoảng không xảy ra?”.
Vị chuyên gia này còn cáo buộc,
những thông tin tình báo liên quan đến Triều Tiên được chuyển từ các cơ
quan tình báo, an ninh của Hàn Quốc về Phủ tổng thống, dường như chỉ đơn
thuần là “thông báo” với cấp trên. Trình độ phân tích tổng hợp và đưa
ra đối sách còn rất kém. Điều này khiến người ta có cảm nhận chính sách
Triều Tiên của Hàn Quốc không còn được đặt ở vị trí hàng đầu trong chính
sách quốc gia, mà bị gạt xuống vị trí thứ yếu.
Một chuyên gia từng là cựu phát
ngôn viên của Phủ tổng thống Hàn Quốc cho biết: “Lúc đó, có thể tổng
thống cho rằng, mối quan hệ Hàn Quốc – Triều Tiên và lĩnh vực quốc phòng
đều có thể
vận hành một cách tự nhiên, còn các lĩnh vực như
dự án cải tạo 4 con sông lớn là sông Han, Nakdong, Geum và Yeongsan,
xuất khẩu lò phản ứng hạt nhân… có lợi cho hoạt động phát triển kinh
tế, đem lại nguồn thu cho ngân sách quốc gia, mới được coi là lĩnh vực
cần tập trung đẩy mạnh”. Tuy nhiên, tình hình thực tế lại hoàn toàn
khác. Trong nhiệm kỳ Tổng thống Lee Myung-bak, các cuộc khủng hoảng
trong mối quan hệ hai nước liên tục xảy ra, và hệ thống quản lý khủng
hoảng cũng không được khởi động một cách bình thường”.
Có nguồn tin cho biết, khi tàu Cheonan bị chìm, Bộ trưởng Quốc phòng Kim Tae-yeong từng nhận được bản báo cáo có nội dung sai: “đáy tàu tuần tra xuất hiện lỗ thủng, nước bắt đầu tràn vào thuyền” từ Bộ tổng tham mưu liên quân, nhưng trên thực tế thời điểm đó tàu Cheonan đã chìm một nửa.
Tháng 11/2010, khi xảy ra sự kiện pháo kích đảo Yeonpyeong, chỉ thị “ngăn chặn xung đột leo thang” đã được truyền phát trên các phương tiện truyền thông, trong khi bản thân tổng thống Lee Myung-bak không hay biết.
Cuộc hội đàm thượng đỉnh Hàn Quốc – Triều Tiên được thúc đẩy năm 2009 cũng vì mâu thuẫn giữa đặc phái viên của Tổng thống Hàn Quốc Yim Tae-hee và Bộ trưởng Bộ Thống nhất Hyun In-taek mà “phá sản”.
|
Huy Long
Theo Xinhuanet